قسمت پنجم

نیاز به یادآوری است که به صراحت بیان میشود، مفهوم زیبایی و نازیبایی، یک مفهوم کاملاً شخصی و فردی است و به سلیقه ها و احوالات درونی افراد بستگی دارد، اما مفهوم خوب و بد، مفهوم عمومی و جمعی است به این معنا که محصول تعاملات و مناسبات اجتماعی است.

در این قسمت ابتدا به مفهوم موسیقی و سپس به معیارهایی برای سنجش موسیقی خوب از موسیقی بد پرداخته میشود:

موسیقی، صدا و نوایی است که شنیدنش (برای شنونده ی آن) خوشایند باشد و از گوش سپردن به آن لذّت برد، بر احوال درونیتان اثر بگذارد و شما را دچار تحول نماید. موسیقی بیان احساسات است بدون آنکه پای کلمه و واژه ای در میان باشد و نشان دادن امواج روحی فرد است، بدون آن که از رنگ و قلم و نقّاشی استفاده کنیم.. موسیقی ارتباط ما را با جهان احساسات و احوالات درونی افراد را از طریق شنوایی فراهم میکند، همانگونه که نقاشی و هنرهای تجسمی و ... این ارتباط را از طریق بینایی ایجاد میکند. این ها دو نوع از گونه های مختلف برقرار کردن ارتباط با جهان است و هر یک درخور اهمیت اند. گاهی با دیدن تصویر کودک در حال گریستن، به رنج او پی میبریم (تصویری که صامت است) و گاهی با شنیدن ناله ای از پشت دیوار (بی آنکه فرد گریان را ببینیم) به اندوه درونی کسی مطلع میشویم. موسیقی، دروازه ای را بر ما میگشاید تا بتوانیم لایه های پیچیده و هزارتوی وجودی یک انسان را دریابیم. علاوه بر آن موسیقی فرصتی برایمان فراهم می آورد تا ما نیز با ناب ترین احساسات، با جهان رابطه برقرار کنیم.

موسیقی را عجالتاً میتوان به دو دسته ی بزرگ موسیقی که در خلق آن انسان دخالت دارد و یا ندارد تقسیم نمود؛ به این معنا که گاهی به موسیقی برمیخوریم که حاصل کار انسان است و گاه آدمی هیچ نقشی در خلق آن ندارد. سایر هنرها مانند نقاشی، پیکرتراشی و... نیز چنین اند. ناله ی بلبل آشفته وعاشق در پرپر شدن گل معشوقش، ریزش آرام باران و صدای روح نواز آن، پیچیدن باد در لابلای درختان و زمزمه ی موسیقی وار چشمه ای جوشان و روان شدن آب و ... موسیقی است که آدمی در آن نقشی ندارد و بلکه صرفاً مصرف کننده است و از شنیدنش لذت می برد، امّا آن زمان که گوشه های حزین و ناله های تار را میشنویم، با خود می اندیشیم که خدا انسان را خلق کرد و انسان گریه را.

در این نوشته تماماً به موسیقی انسان ساخت، عطف نظر داریم، همان موسیقی که ساخته و پرداخته ی انسان و رنج هایش است.